|
||
 |
|
|
||
|
Opinia prawna na temat:
1. Podmiotowości szkoły publicznej na gruncie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych,
2. definicji środka trwałego.
W odpowiedzi na e-maila z dnia 15 października 2007 roku odpowiadam na zadane w nim pytania:
1) Szkoła, która nie posiada odrębnej od gminy osobowości prawnej, działa zazwyczaj jako jednostka budżetowa. Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.) sektor finansów publicznych tworzą, m.in., jednostki budżetowe. Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1164 ze zm.), w którym uregulowano podmiotowy zakres stosowania ustawy, wymienione zostały jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych. A zatem szkoła jako jednostka budżetowa gminy jest traktowana na gruncie ustawy o zamówieniach publicznych jako odrębny podmiot i stosuje przepisy tej ustawy samodzielnie, bez związku z zamówieniami dokonywanymi przez gminę.
2) Definicje środka trwałego w ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U. Nr 121, poz. 591 ze zm.) oraz w ustawie z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15) ustawy o rachunkowości środkiem trwałym są rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Na gruncie ustawy o rachunkowości, wartość nabytych aktywów nie ma wpływu na ich kwalifikację jako środka trwałego.
Natomiast przepis art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budynki, budowle, lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu oraz inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 zwane środkami trwałymi. Natomiast art. 16d ust. 1 ustawy wskazuje, że podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 16a i 16b, których wartość początkowa określona zgodnie z art. 16g nie przekracza 3.500,- zł.
Wykładnia obu tych przepisów może prowadzić do dwóch odmiennych wniosków. Po pierwsze, dopuszczalna jest interpretacja według, której środkami trwałymi w świetle ustawy podatkowej są wyłącznie takie składniki majątku, które podlegają amortyzacji, tj. niezależnie od ich wartości. Podatnik, w świetle art. 16d ustawy ma możliwość dokonywania amortyzacji, również w stosunku do składników majątkowych, których wartość nie przekracza 3.500,- zł. Ponadto, art. 16a ust. 1 ustawy, wskazuje na to, że środkami trwałymi są takie przedmioty majątkowe, które podlegają amortyzacji (a zatem zarówno obowiązkowej, jak i fakultatywnej). Odmienna interpretacja wskazuje na to, że środkami trwałymi są wyłącznie te składniki majątkowe, które podlegają obowiązkowej amortyzacji.
Ponadto, zgodnie z dyspozycją § 2 pkt 5) rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020) określającego szczególne zasady rachunkowości oraz plany kont zarówno dla gmin jak i szkół (jednostek budżetowych), za „środki trwałe” rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15) ustawy o rachunkowości, oraz środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, w stosunku do których jednostka wykonuje uprawnienia właścicielskie, niezależnie od sposobu ich wykorzystania.
Zgodnie z zasadami rachunkowości budżetowej, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się i amortyzuje, przy zastosowaniu stawek określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych albo stawek określonych przez dysponenta części budżetowej lub zarząd jednostki samorządu terytorialnego (§ 5 ust. 2 cyt. rozporządzenia MF), przy czym „jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, umarza się:
W mojej ocenie, środki trwałe, to takie składniki majątkowe, które podlegają obowiązkowej amortyzacji (umorzeniu) oraz te, które są fakultatywnie amortyzowane (umarzane) przez podatnika na podstawie art. 16d cyt. ustawy o podatku dochodowym. Biorąc natomiast pod uwagę przepisy regulujące zasady rachunkowości budżetowej, wszelkie środki dydaktyczne służące do nauczania są środkami trwałymi, które umarza się jednorazowo, w miesiącu przyjęcia ich do używania /podstawa prawna: art. art. 3 ust. 1 pkt 15) ustawy o rachunkowości w zw. z § 2 pkt 5) i § 5 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020)/.
Andrzej Mierzwa
radca prawny (Lb -837)